Wat Is Vaginisme? Lees Hier De Kenmerken van Vaginisme

Wanneer een vrouw seks met een nieuwe partner heeft, komt het vaker dan je denkt voor dat de vagina samentrekt en deze partner simpelweg niet binnenlaat. Als dit af en toe gebeurt, en na een tijdje stopt met gebeuren, dan is er in principe niets aan de hand. Heb je hier echter consequent last van, dan heb je mogelijk last van vaginisme.

Vaginisme is een erg vervelend probleem, dat een enorme invloed op je seksleven kan hebben. Maar wanneer heb je nou last van vaginisme, en wanneer niet? Die grens is soms lastig te trekken, dus daar wil ik je mee gaan helpen. Ik zal je de belangrijkste kenmerken van vaginisme uitleggen, zodat jij bij jezelf kan nagaan of het waarschijnlijk is dat jij daaraan leidt. Ik kan je echter geen diagnose geven, dat kan immers alleen een arts. Dit artikel is dus slechts een indicatie.

De basis: wat is vaginisme?

Voordat we de grens tussen vaginisme en geen-vaginisme gaan bespreken, en het dus over randgevallen gaan hebben, is het wel zo handig om eerst de benodigde basiskennis te hebben. Daarom begin ik dit artikel met het definiëren van vaginisme. Wat betekent het eigenlijk, en wat zijn de gevolgen ervan?

Vaginisme draait in de kern om het samentrekken van de vagina. De spieren van de vagina trekken dusdanig samen dat je er met geen mogelijkheid meer iets in kan krijgen. Dat is natuurlijk vervelend, want je seksleven leidt hier enorm onder, en ook je menstruatie kan problemen geven, als je gewend bent om gebruik te maken van tampons (die door vaginisme ineens niet meer passen).

Het gaat slechts om vaginisme als het gaat om een structureel probleem. Als jij één keer moeite hebt om iets in je vagina te duwen, wil dat nog niet betekenen dat je ook meteen vaginisme hebt. Er kunnen een hele hoop verschillende redenen zijn dat een vagina samentrekt, dus van vaginisme hoeft niet per se sprake te zijn.

Ook met deze definitie kan het echter nog lastig zijn om te bepalen of er sprake is van vaginisme of niet. Vooral in de randgevallen kan dit moeilijk zijn. Daarom zal later in dit artikel stilstaan bij enkele kenmerken waarmee jij kunt bepalen of je te maken hebt met vaginisme of met een ander probleem.

Wat zijn de oorzaken van vaginisme?

Wanneer jij ineens last krijgt van vaginisme, dan is het niet gek om je af te vragen waar dit ineens vandaan komt. Het wegnemen van de oorzaken van een probleem is meestal een goede manier om dat probleem om te lossen, en dat geldt zeker ook voor vaginisme. Het probleem is echter dat er een heleboel verschillende oorzaken van vaginisme kunnen zijn.

Die oorzaken kunnen bijvoorbeeld psychologisch zijn. Er kan een psychologische reden zijn dat je lichaam je vagina op slot doet. Dit kan bijvoorbeeld een seksueel trauma zijn. Als je een traumatische seksuele ervaring hebt gehad, kunnen je hersenen als een soort verdedigingsmechanisme besluiten dat ze voortaan niemand meer binnen willen laten.

Er kunnen echter ook fysieke oorzaken zijn van vaginisme. Deze kunnen enorm uiteenlopend zijn. Het systeem waarmee de hersenen via elektrische signalen je spieren opdragen om zich samen te trekken, is een behoorlijk complex systeem, en er kan op een heleboel verschillende punten iets misgaan. Daarom zul je waarschijnlijk niet zelf zo’n lichamelijke oorzaak kunnen achterhalen.

“Het nadeel van een complex stelsel zoals het menselijk lichaam is dat er oneindig veel dingen fout kunnen gaan.”

De 5 belangrijkste kenmerken van vaginisme

Hoewel vaginisme moeilijk vast te stellen kan zijn, zijn er wel een aantal belangrijke kenmerken die vaginisme onderscheiden van vergelijkbare aandoeningen en problemen. Twijfel jij over waar je precies last van hebt? De volgende vijf kenmerken kunnen je helpen om die twijfel weg te nemen:

  1. Zelfs een tampon of vinger gaat niet naar binnen
  2. Penetratieve seks is volstrekt niet mogelijk
  3. Pogingen tot penetratie leiden tot (heel) veel pijn
  4. Je hebt last van krampen in je vagina
  5. De huid in de buurt van je vagina is gevoelig

Kenmerk 1: Zelfs een tampon of vinger gaat niet naar binnen

Zoals ik eerder al even aangaf, is het samentrekken van de vagina een belangrijk kenmerk van vaginisme, maar is het ook iets wat daarnaast vele andere oorzaken kan hebben. Dit is één van de redenen dat het lastig kan zijn om te bepalen of jij last hebt van vaginisme. Eén manier om hier wat duidelijkheid in te scheppen, is kijken naar de heftigheid van het samentrekken.

Van vaginisme is namelijk alleen sprake bij zeer heftige samentrekkingen van je vagina. Het niet kunnen hebben van penetratieve seks komt wel vaker voor, bijvoorbeeld wanneer vrouwen nerveus zijn (iets wat bijvoorbeeld wel eens voorkomt bij een nieuwe seksuele partner). Dat wil echter nog niet zeggen dat er ook sprake is van vaginisme; een penis kan immers behoorlijk groot zijn.

Wanneer je last hebt van vaginisme, dan zal het (vrijwel) altijd onmogelijk zijn om een tampon of een vinger in je vagina naar binnen te brengen. Alles wat je erin probeert te stoppen, wordt dus geweigerd door je lichaam, of dit nu in een seksuele context gebeurt of niet. Als dit het geval is, dan is de kans bijzonder groot dat jij last hebt van vaginisme.

Zoals echter voor alle kenmerken in dit artikel geldt, is dit kenmerk niet doorslaggevend. Er zijn vrouwen die nog nét wel een tampon of een vinger naar binnen krijgen, maar tóch last hebben van vaginisme. Kijk daarom naar alle kenmerken gezamenlijk en vel op basis van dit totaalplaatje je oordeel.

“Het vaststellen van een aandoening is vaak ingewikkelder dan het droog aflopen van een lijstje.”

 Kenmerk 2: Penetratieve seks is volstrekt niet mogelijk

Net gaf ik al even aan dat vaginisme een beetje uiteen kan lopen als het gaat om de heftigheid van de aandoening. Het gaat per definitie om een vrij heftige samentrekking van de vaginale spieren, maar dit kan nog wel zo ver uiteenlopen dat sommige vrouwen nog net een vinger naar binnen krijgen, terwijl dit voor andere vrouwen volstrekt onmogelijk is.

Wat in ieder geval niet zal lukken als je last hebt van vaginisme, is penetratieve seks. Voor vrouwen met vaginisme is het volstrekt onmogelijk om een penis naar binnen te brengen in de vagina. Lukt het dus in principe wel om seks te hebben, maar is dat erg pijnlijk door je samengetrokken vagina, dan is dat vervelend, maar vaginisme is het waarschijnlijk niet.

Ook hier is het weer belangrijk om te benadrukken dat het om een structureel probleem moet gaan voor je kunt spreken van vaginisme. Als jij soms wel, maar soms niet penetratieve seks kunt hebben, doordat je vagina soms wel, maar soms niet samentrekt, dan heb je hoogstwaarschijnlijk niet te maken met vaginisme. Het heeft dan waarschijnlijk meer te maken met bepaalde situaties, en vaginisme is niet situationeel.

Ook is het belangrijk om te benoemen dat vaginisme niets te maken heeft met zin in seks. Als seks voor jou onmogelijk is omdat je eigenlijk nooit zin in seks hebt (iets wat er ook toe kan leiden dat je lichaam een penis simpelweg niet accepteert), dan is dat een ander probleem dan vaginisme (of heb je op zijn minst een ander probleem bovenop je vaginisme).

Kenmerk 3: Pogingen tot penetratie leiden tot (heel) veel pijn

Zojuist heb ik al uitgelegd dat vaginisme het onmogelijk maakt om penetrerende seks te hebben, maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat vrouwen met vaginisme het niet alsnog proberen. Zoals gezegd hebben vrouwen met vaginisme doorgaans nog wel gewoon zin in seks. Die pogingen leiden bij vrouwen met vaginisme echter tot een bijzonder vervelende ervaring.

Wanneer je een voorwerp probeert in te brengen in de vagina van iemand met vaginisme, zeker als dat met enige kracht geprobeerd wordt, dan komt daar pijn bij kijken. Ik heb het niet zomaar over pijn, maar zelfs over een ontzettend heftige pijn. Die pijn wordt ook wel dyspareunie genoemd, en wie deze pijn ooit heeft ervaren, weet dat dit bepaald geen pretje is.

“Zelfs als penetratie uiteindelijk zou lukken, zou het met deze pijn niet iets zijn wat je moet willen.”

Deze pijn zal in ieder geval optreden wanneer penetratieve seks geprobeerd wordt, omdat dit vaak met een zekere kracht gebeurt, en omdat zelfs een wat kleinere penis toch nog een vrij grote diameter heeft. Ook bij pogingen om een vinger of tampon in te brengen kan deze pijn echter optreden. In dat laatste geval is dat een wel héél sterke aanwijzing dat je met vaginisme te maken hebt.

Kenmerk 4: Je hebt last van krampen in je vagina

Wie ooit flink heeft gesport na dit een tijd lang niet meer te hebben gedaan, weet dat je hier ontzettende spierpijn van kan krijgen. Het samentrekken van spieren, hetgeen bij sporten natuurlijk gebeurt, kan tot nare krampen leiden indien dit over een te lange periode of te intens gebeurt. De spieren in je vagina zijn hierop geen uitzondering.

Wanneer een vrouw last heeft van vaginisme, zijn de spieren in haar vagina vrijwel permanent aangespannen. Dat is natuurlijk niet waar deze spieren voor bedoeld zijn, en daarom kan dit leiden tot nare spierkrampen. Een pijnlijk gevoel in je vagina, die iets wegheeft van heftige spierpijn, is daarom iets waar vrouwen met vaginisme vaak mee te maken krijgen.

Het kan zelfs zo zijn dat de rest van je lichaam ook erg gespannen aanvoelt. De rest van je lichaam kan namelijk reageren op die constante aanspanning van je vagina, en bovendien is spieraanspanning een natuurlijke reactie op pijn. Ook mildere spierpijnen over je gehele lichaam kunnen daarom een symptoom zijn van vaginisme, al heeft lang niet iedere vrouw hier last van.

“Sommige vrouwen met vaginisme denken zelfs dat ze koorts hebben, omdat dat ook tot onverklaarbare spierpijnen kan leiden.”

Het is wel belangrijk om deze pijn te onderscheiden van de pijn die je voelt wanneer je probeert om iets in te brengen in je vagina, de pijn die ook wel dyspareunie wordt genoemd. De spierpijn in je vagina waar ik het nu over heb, kan op elk moment aanwezig zijn, niet alleen wanneer je vagina ook daadwerkelijk door iets wordt aangeraakt.

Kenmerk 5: De huid in de buurt van je vagina is gevoelig

Dit is een symptoom dat bij lang niet iedere vrouw met vaginisme voorkomt, maar toch een symptoom is wat op vaginisme kan wijzen. Niet alleen de vagina zelf kan pijn doen als gevolg van vaginisme, maar ook de huid eromheen kan pijn gaan doen. Ik heb het dan over je gehele vulva, of zelfs nog een stukje verder dan dat. Dit kan enorm onprettig zijn.

Onverklaarbaar is het natuurlijk niet. Doordat je vagina de hele tijd samentrekt, wordt ook aan de huid rondom je vagina de hele tijd getrokken. Huid is niet gemaakt om continu onder druk te staan, en daarom kan die huid na verloop van tijd pijn gaan doen. Deze pijn hoeft niet constant aanwezig te zijn, hij kan ook periodiek voorkomen.

Als je bedenkt dat penetratieve seks sowieso al onmogelijk is, dan kun je ook wel bedenken waarom deze daarbovenop komende pijn bijzonder vervelend is voor vrouwen met vaginisme. Hierdoor kan namelijk elke vorm van seks onmogelijk worden gemaakt. Niet alleen penetratie wordt te pijnlijk, maar hetzelfde geldt dan dus ook voor stimulering van de clitoris.

Hoe kom ik van vaginisme af?

Als jij erachter bent dat je wel degelijk last hebt van vaginisme, dan is de logische vervolgvraag natuurlijk hoe je er weer van afkomt. Dit zul je met hulp van een arts moeten aanpakken. Deze zal op zoek gaan naar de oorzaken van je probleem, en aan de hand daarvan de juiste oplossing voorschrijven. Vaak zal het gaan om een combinatie van psychologische therapie en fysieke behandeling.

Laat een reactie achter

Verplichte velden zijn gemarkeerd met *